Sumatriptan (ซูมาทริปแทน)

Sumatriptan (ซูมาทริปแทน) เป็นยากลุ่ม Selective Serotonin Receptor Agonists ใช้รักษาอาการปวดศีรษะจากไมเกรน และอาการปวดศีรษะชนิดคลัสเตอร์ ทั้งยังช่วยบรรเทาอาการอื่น ๆ ที่เกิดจากไมเกรน เช่น อาการคลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกไวต่อแสงและเสียง เป็นต้น ยานี้ออกฤทธิ์ต่อสารเซโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งส่งผลให้หลอดเลือดในสมองหดตัว ยับยั้งการส่งสัญญาณความรู้สึกเจ็บปวดไปยังสมอง และปิดกั้นการปล่อยสารธรรมชาติบางชนิดที่ทำให้เกิดอาการอื่น ๆ ของไมเกรน อย่างไรก็ตาม ยาชนิดนี้ไม่สามารถใช้ป้องกันหรือลดความถี่ในการเกิดอาการไมเกรนได้

เกี่ยวกับยา Sumatriptan

กลุ่มยา	ยารักษาไมเกรน
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาอาการปวดศีรษะจากไมเกรน
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์	Category C จากการศึกษาในสัตว์พบว่า ทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์ หรือไม่มีข้อมูลเพียงพอในการศึกษาทดลอง ในมนุษย์และสัตว์ ควรใช้ยาเมื่อพิจารณาแล้วว่า มีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์

คำเตือนในการใช้ยา Sumatriptan

แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบหากมีประวัติแพ้ยา Sumatriptan แพ้ส่วนประกอบของยา หรือแพ้สารชนิดอื่น ๆ รวมทั้งแจ้งเกี่ยวกับอาการแพ้ที่เคยเกิดขึ้นกับตน เช่น มีผื่นคันขึ้นตามผิวหนัง ไอ หายใจไม่ออก หายใจมีเสียงหวีด มีอาการบวมที่ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น และลำคอ เป็นต้น
แจ้งให้แพทย์ทราบถึงอาการป่วยในปัจจุบัน รวมทั้งประวัติทางการแพทย์ของตนและคนในครอบครัว เพราะการใช้ยานี้อาจส่งผลกระทบต่ออาการป่วยบางชนิด โดยเฉพาะผู้ป่วยเป็นโรคตับ โรคไต โรคเรเนาด์ โรคลมชัก ภาวะความดันโลหิตสูง หรือโรคหัวใจเต้นผิดปกติ
แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ ทั้งยาที่แพทย์สั่ง ยาที่ซื้อใช้ด้วยตนเอง วิตามิน สมุนไพร และอาหารเสริม เนื่องจากยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับยานี้และก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
ห้ามใช้ยาชนิดนี้ หากภายใน 14 วันที่ผ่านมามีการใช้ยากลุ่ม MAOI เช่น ยาลีเนโซลิด เซเลกิลีน เป็นต้น
ห้ามใช้ยาชนิดนี้ หากภายใน 24 ชั่วโมงที่ผ่านมามีการใช้ยาชนิดอื่นที่ใช้รักษาอาการปวดศีรษะจากไมเกรน
ผู้ป่วยโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง รวมถึงเคยมีประวัติภาวะหัวใจล้มเหลว โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมองตีบ โรคตับ โรคไต โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ รวมถึงโรค Wolff-Parkinson-White Syndrome ผู้ที่มีอาการแน่นหน้าอก มีปัญหาเกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิตที่อาจส่งผลให้ร่างกายขาดเลือด รวมถึงผู้ที่มีอาการปวดศีรษะในลักษณะที่แตกต่างจากไมเกรน ไม่ควรใช้ยาชนิดนี้
แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากมีปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ เช่น เป็นโรคเบาหวาน อยู่ในวัยหมดประจำเดือน สูบบุหรี่ มีความดันโลหิตสูง มีคอเลสเตอรอลสูง มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป หรือเคยมีบุคคลในครอบครัวป่วยเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ เป็นต้น
หลีกเลี่ยงการขับรถและการทำกิจกรรมที่เสี่ยงอันตรายหลังจากใช้ยา จนกว่าจะแน่ใจว่ายาไม่ทำให้เกิดผลข้างเคียง
เนื่องจากยังไม่ทราบแน่ชัดว่ายาชนิดนี้ส่งผลที่เป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์หรือไม่ หากผู้ป่วยกำลังตั้งครรภ์หรือกำลังวางแผนมีบุตร ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาด้วย
ผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ห้ามให้นมบุตรภายในเวลา 12 ชั่วโมงหลังจากใช้ยา Sumatriptan เนื่องจากยาอาจถูกส่งผ่านทางน้ำนมได้ หากมีการปั๊มนมในช่วงระหว่างนั้นก็ห้ามให้ทารกดื่มนมเช่นกัน

ปริมาณการใช้ยา Sumatriptan

อาการปวดศีรษะไมเกรน
ตัวอย่างการใช้ยา Sumatriptan เพื่อรักษาอาการปวดศีรษะไมเกรน

ยารับประทาน
ผู้ใหญ่อายุ 18 ปีขึ้นไป รับประทานยาครั้งละ 50-100 มิลลิกรัม และรับประทานซ้ำอีกครั้งหลังจากผ่านไป 2 ชั่วโมงหากเกิดอาการไมเกรนขึ้นอีกครั้ง ปริมาณสูงสุดไม่เกิน 300 มิลลิกรัม/วัน

การใช้ยา Sumatriptan

ใช้ยา Sumatriptan ทันทีที่มีอาการปวดศีรษะ โดยปฏิบัติตามคำแนะนำที่อยู่บนฉลากยาอย่างเคร่งครัด
ห้ามเริ่มใช้ยา หยุดใช้ยา หรือปรับปริมาณยาด้วยตัวเอง โดยไม่ได้รับคำสั่งจากแพทย์
ห้ามแบ่งยาใช้ร่วมกับผู้อื่น
ในการใช้ยาครั้งแรก ผู้ป่วยควรใช้ยาขณะอยู่ในสถานพยาบาล เพื่อเฝ้าระวังอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นอย่างใกล้ชิด
สำหรับยา Sumatriptan ชนิดรับประทาน ให้กลืนยาทั้งเม็ด โดยห้ามหักแบ่งเม็ดยา
ห้ามใช้ยาในปริมาณมากกว่าที่กำหนด เนื่องจากอาจทำให้อาการปวดศีรษะแย่ลงได้ และควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันทีหากใช้ยาแล้วอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง หรือหากสงสัยว่าตนเองใช้ยาเกินปริมาณที่กำหนด
ควรไปพบแพทย์ตามนัด และเข้ารับการตรวจความดันโลหิตอย่างสม่ำเสมอ
ควรบันทึกอาการปวดศีรษะทุกครั้งที่มีอาการและขณะที่ใช้ยา Sumatriptan
ผู้ที่มีอาการปวดศีรษะมากกว่า 4 ครั้งใน 1 เดือน หรืออาการไม่ดีขึ้น ควรไปปรึกษาแพทย์ทันที
เก็บรักษายาในอุณหภูมิห้อง โดยเก็บยาให้ห่างจากความร้อน ความชื้น แสงแดด และให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Sumatriptan

การใช้ยา Sumatriptan อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไป เช่น เวียนศีรษะ หน้าแดง รู้สึกเสียวซ่า รู้สึกร้อนหรือหนาว อ่อนเพลีย ง่วงซึม ปวดท้อง ท้องเสีย และคลื่นไส้ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม หากผู้ป่วยมีอาการดังข้างต้นแล้วอาการนั้นรุนแรง มีอาการเป็นระยะเวลานาน หรือเกิดผลข้างเคียงอื่น ๆ ที่รุนแรงดังต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

อาการแพ้ยา เช่น ลมพิษ ผื่นคัน ผิวหนังบวม แดง หรือลอก มีไข้ขึ้น หายใจลำบาก หายใจมีเสียงหวีด รู้สึกแน่นบริเวณหน้าอกหรือลำคอ พูดและกลืนลำบาก เสียงแหบ มีอาการบวมบริเวณใบหน้า ปาก ริมฝีปาก ลิ้น หรือลำคอ เป็นต้น
ปวดท้องอย่างเฉียบพลันและรุนแรง ท้องเสีย และอุจจาระมีเลือดปน
รู้สึกเจ็บบริเวณหน้าอกอย่างรุนแรง หายใจถี่ หัวใจเต้นเร็วหรือผิดจังหวะ
น้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว
ชัก
มือและเท้าเย็น ปลายมือหรือปลายเท้าซีด
การมองเห็นหรือการได้ยินผิดปกติ
มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์และจิตใจ
มีปัญหาเกี่ยวกับการไหลเวียนของเลือดในบริเวณขาและเท้า เช่น ปวดตึงขา กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปวดแสบปวดร้อน หนาว มีการเปลี่ยนแปลงของสีผิว และปวดสะโพก เป็นต้น
อาการของระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ผิดปกติ เช่น รู้สึกเจ็บหรือแน่นหน้าอก อาจเจ็บร้าวไปยังบริเวณขากรรไกรหรือไหล่ คลื่นไส้ และมีเหงื่อออกมาก เป็นต้น
ความดันโลหิตสูง ซึ่งอาจมีอาการ เช่น ปวดหัวอย่างรุนแรง มีการมองเห็นที่เปลี่ยนไป มีอาการเหมือนชีพจรเต้นตุบ ๆ บริเวณคอหรือในหู รู้สึกวิตกกังวล และเลือดกำเดาไหล เป็นต้น
อาการที่เป็นสัญญาณของโรคหลอดเลือดสมอง เช่น รู้สึกชาและอ่อนแรง ปวดศีรษะอย่างฉับพลันและรุนแรง พูดไม่ชัด มีปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็นและการทรงตัว เป็นต้น
กลุ่มอาการระดับสารเซโรโทนินในร่างกายสูง ซึ่งอาจมีอาการ เช่น หัวใจเต้นเร็ว เห็นภาพหลอน กระสับกระส่าย มีไข้ สูญเสียการทำงานประสานกันของระบบต่าง ๆ ในร่างกาย การตอบสนองของร่างกายไวเกินไป กล้ามเนื้อกระตุก คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย และเป็นลม เป็นต้น